Chào bạn, những người anh em đam mê thể thao! Bạn có biết, đôi giày thể thao tốt nhất cũng sẽ trở nên “phản chủ” nếu thiếu đi một người bạn đồng hành – đó chính là lót giày!
Là một vận động viên chuyên nghiệp với nhiều năm kinh nghiệm chinh chiến từ đường chạy bộ, đường mòn trail cho đến đường đua triathlon, tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc lựa chọn lót giày phù hợp. Nó không chỉ giúp bạn thoải mái hơn khi vận động mà còn có thể nâng cao hiệu suất và phòng tránh chấn thương.
Trong cẩm nang chi tiết này, tôi sẽ chia sẻ tất tần tật những kinh nghiệm “xương máu” về cách chọn lót giày chạy bộ và đi bộ, dựa trên kiến thức chuyên môn và trải nghiệm thực tế của bản thân. Hãy cùng tôi khám phá nhé!
Lót giày là gì? Phân biệt lót giày và đế chỉnh hình
Trước khi đi sâu vào chi tiết, chúng ta cần phân biệt rõ hai khái niệm: lót giày và đế chỉnh hình.
Lót giày (Insoles):
- Là miếng lót được đặt bên trong giày, trên lớp lót giày cơ bản.
- Chức năng chính là tăng cường đệm lót và hỗ trợ bàn chân.
- Có thể được mua sẵn và có nhiều loại với thiết kế và chất liệu khác nhau.
- Cushioned insoles
- Ví dụ: Trong một lần tham gia giải chạy marathon, tôi đã phải bỏ cuộc giữa chừng vì đau nhức bàn chân. Sau đó, tôi được một chuyên gia khuyên dùng lót giày có đệm lót tốt hơn. Kết quả thật bất ngờ, tôi đã hoàn thành giải chạy tiếp theo mà không gặp bất kỳ trở ngại nào!
Đế chỉnh hình (Orthotics):
- Là loại lót giày được chế tạo riêng cho từng cá nhân bởi các chuyên gia y tế.
- Được sử dụng để điều trị các vấn đề cụ thể về bàn chân.
- Customization of insoles
- Lưu ý: Nếu bạn đang gặp phải chấn thương hoặc vấn đề nghiêm trọng về bàn chân, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về đế chỉnh hình.
Các loại lót giày và mục đích sử dụng
1. Lót giày đệm và lót giày hỗ trợ
Lót giày thông thường được chia thành hai loại chính:
- Lót giày đệm:
- Chức năng chính là hấp thụ sốc và tăng cường sự thoải mái.
- Thường được làm từ các vật liệu mềm mại như foam hoặc gel.
- Lót giày hỗ trợ:
- Cung cấp hỗ trợ vòm chân, ổn định bàn chân và kiểm soát chuyển động.
- Có phần vòm được thiết kế đặc biệt và gót giày sâu hơn.
- Supportive insoles
Ngoài ra, còn có loại lót giày kết hợp cả hai yếu tố trên, được gọi là lót giày hỗ trợ đệm.
2. Lót giày bán phần
Bên cạnh lót giày nguyên bàn, bạn cũng có thể tìm thấy các loại lót giày bán phần như:
- Miếng đệm gót giày: Giảm đau gót chân.
- Miếng đệm bàn chân trước: Giảm đau bàn chân trước, thường được sử dụng cho giày cao gót.
- Miếng nâng gót giày: Giảm áp lực lên bắp chân hoặc gân Achilles.
- Lót giày ¾: Không che phủ phần ngón chân, thường được sử dụng cho giày tây.
- Partial insoles
Lựa chọn lót giày phù hợp: Các yếu tố cần xem xét
1. Kích thước và độ rộng
Lót giày phải vừa vặn với giày của bạn. Hãy chú ý đến bảng kích thước của nhà sản xuất và lựa chọn size phù hợp. Một số loại lót giày có thể cắt được để điều chỉnh kích thước.
2. Độ dày
Độ dày của lót giày ảnh hưởng đến cảm giác khi mang giày.
- Lót giày mỏng: Phù hợp với giày thi đấu, giày tây hoặc giày ôm sát.
- Lót giày dày: Phù hợp với giày chạy bộ hàng ngày, giày đi bộ hoặc giày rộng rãi.
- Insole layers
3. Độ cao vòm chân
Lót giày hỗ trợ thường có các mức độ cao vòm chân khác nhau.
- Vòm thấp: Phù hợp với bàn chân phẳng.
- Vòm trung bình: Phù hợp với hầu hết mọi người.
- Vòm cao: Phù hợp với bàn chân có vòm cao.
- Arch height in insoles
4. Giới tính
Nhiều thương hiệu hiện nay đã sản xuất lót giày riêng biệt cho nam và nữ. Lót giày cho nữ thường ngắn và hẹp hơn, đồng thời có phần vòm chân được thiết kế phù hợp với đặc điểm bàn chân của phái đẹp.
5. Chất liệu
Lót giày được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau:
- Foam: Mềm mại, êm ái, phù hợp cho lót giày đệm.
- Gel: Hấp thụ sốc tốt, phù hợp cho các hoạt động cường độ cao.
- Nhựa: Cứng cáp, bền bỉ, phù hợp cho lót giày hỗ trợ.
- Sợi carbon: Cứng cáp, nhẹ, hỗ trợ vòm chân tốt.
- Nỉ: Êm ái, thoải mái, thường được sử dụng làm lớp phủ bề mặt.
6. Khả năng điều chỉnh nhiệt
Một số loại lót giày có thể điều chỉnh nhiệt để phù hợp với hình dáng bàn chân. Tuy nhiên, loại lót giày này thường không bền bằng các loại lót giày thông thường.
Lót giày cho các vấn đề về bàn chân
1. Viêm cân gan chân và đau gót chân
- Nên chọn lót giày có đệm lót tốt và hỗ trợ vòm chân, đồng thời có phần gót giày sâu.
- Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng lót giày nguyên bàn có hiệu quả hơn miếng đệm gót giày trong việc giảm đau do viêm cân gan chân.
2. Bàn chân bẹt
- Nên chọn lót giày có hỗ trợ vòm chân tốt để nâng đỡ vòm chân và ổn định bàn chân.
- Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đế chỉnh hình có hiệu quả hơn lót giày bán sẵn trong việc điều trị bàn chân bẹt.
3. Bàn chân có vòm cao
- Nên chọn lót giày có đệm lót tốt để giảm áp lực lên bàn chân.
- Đế chỉnh hình có thể giúp cải thiện sự phân bổ áp lực lên bàn chân và giảm đau.
4. Bàn chân đổ vào trong (Overpronation)
- Nên chọn lót giày có hỗ trợ vòm chân cứng hoặc bán cứng để kiểm soát chuyển động của bàn chân.
Lời khuyên khi sử dụng lót giày
- Làm quen dần dần: Khi mới sử dụng lót giày hỗ trợ, bạn nên bắt đầu với thời gian ngắn và tăng dần theo thời gian.
- Vệ sinh lót giày thường xuyên: Không nên giặt lót giày bằng máy giặt. Hãy vệ sinh bằng tay với xà phòng nhẹ và nước ấm.
- Trimming the insoles
Kết luận
Việc lựa chọn lót giày phù hợp là vô cùng quan trọng đối với người chạy bộ và đi bộ.
Hãy nhớ rằng mỗi người có một bàn chân khác nhau, vì vậy hãy lắng nghe cơ thể và lựa chọn loại lót giày phù hợp nhất với nhu cầu của bạn.
Chúc bạn luôn khỏe mạnh và thành công trên mọi cung đường!